HRD là gì? Vì sao bệnh nhân HRD dương tính nên ưu tiên dùng Niraparib trong điều trị ung thư buồng trứng?
28/06/2025 18:14:28
1. HRD – Cơ chế sinh học quan trọng trong điều trị ung thư buồng trứng
HRD (Homologous Recombination Deficiency) là tình trạng thiếu hụt hoặc rối loạn cơ chế sửa chữa đứt gãy kép DNA bằng tái tổ hợp tương đồng (HR) – một trong những hệ thống sửa chữa DNA quan trọng nhất trong cơ thể.
Cơ chế HR bình thường:
Sửa chữa các tổn thương DNA nghiêm trọng bằng cách sử dụng bản sao từ nhiễm sắc thể chị em
Phụ thuộc vào các gen như BRCA1, BRCA2, RAD51, PALB2…
Nếu hệ thống này bị rối loạn (HRD):
DNA tổn thương không được sửa chữa chính xác
Tế bào tích lũy đột biến → dẫn đến ung thư hoặc nhạy cảm với thuốc ức chế PARP
HRD là “gót chân Achilles” của nhiều loại tế bào ung thư, nhất là ung thư buồng trứng.
2. Mối liên hệ giữa HRD và thuốc Niraparib
Niraparib (Zejula) là thuốc ức chế PARP – enzyme tham gia sửa chữa tổn thương DNA một sợi.
Khi dùng Niraparib, các tổn thương này không được sửa → phát sinh đứt gãy kép → nếu tế bào bị HRD, chúng không thể sửa chữa tổn thương mới ⇒ chết theo chương trình.
Vì vậy, bệnh nhân có HRD dương tính sẽ nhạy cảm hơn với Niraparib, hiệu quả điều trị cao hơn rõ rệt so với HRD âm tính.
3. HRD bao gồm những dạng nào?
Phân loại HRD Giải thích
Đột biến BRCA1/BRCA2 Gây tổn thương nghiêm trọng tái tổ hợp tương đồng
BRCA hoang dã nhưng có dấu hiệu mất ổn định gen Mất dị hợp (LOH), tái tổ hợp sai, mất đoạn, đột biến RAD51, ATM…
HRD không do di truyền Có thể xảy ra do đột biến mắc phải trong tế bào ung thư
Quan trọng: Không phải cứ âm tính với BRCA là âm tính với HRD. Rất nhiều bệnh nhân BRCA âm tính nhưng vẫn HRD dương tính và hưởng lợi rõ rệt từ Niraparib.
4. Làm thế nào để xác định HRD dương tính?
HRD được đánh giá thông qua:
Xét nghiệm gen BRCA1/2 (germline hoặc somatic)
Chỉ số mất ổn định gen tổng hợp (genomic instability score – GIS) như:
Mất dị hợp (LOH – Loss of Heterozygosity)
Tái tổ hợp sai (TAI – Telomeric Allelic Imbalance)
Mất đoạn nhỏ (LST – Large Scale Transitions)
Một số xét nghiệm thương mại đánh giá HRD:
Myriad myChoice® CDx
FoundationOne CDx
Kết quả thường thể hiện HRD-positive hoặc HRD-negative, giúp bác sĩ quyết định có nên dùng Niraparib hay không.
5. Hiệu quả của Niraparib ở bệnh nhân HRD dương tính
Kết quả nghiên cứu PRIMA:
Trên bệnh nhân ung thư buồng trứng giai đoạn muộn
Nhóm HRD+ dùng Niraparib đạt:
PFS trung vị: 21,9 tháng
Trong khi nhóm dùng giả dược: chỉ 10,4 tháng
QUADRA trial:
Nhóm bệnh nhân dùng Niraparib đơn trị sau ≥3 phác đồ
Trong nhóm HRD+, tỷ lệ đáp ứng khách quan (ORR) lên tới 24%, cao hơn nhiều so với HRD−
Đây là bằng chứng mạnh mẽ khẳng định HRD+ là yếu tố dự báo đáp ứng tốt với Niraparib.
6. Đối tượng nào nên xét nghiệm HRD và cân nhắc dùng Niraparib?
Ung thư buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc phúc mạc nguyên phát
Đã đáp ứng hoàn toàn hoặc một phần với hóa trị platinum gần đây
Có hoặc nghi ngờ mang đột biến BRCA1/2
Không mang BRCA nhưng tái phát nhiều lần và muốn xác định cơ hội dùng thuốc đích
7. Ưu điểm khi điều trị bệnh nhân HRD+ bằng Niraparib
Lợi ích Giải thích
Hiệu quả cao gấp 2–3 lần So với HRD âm tính
Có thể điều trị duy trì lâu dài Nếu dung nạp tốt
Đường uống, tiện lợi Không cần nhập viện
Tăng cơ hội sống không bệnh Kéo dài PFS nhiều tháng
Không cần kết hợp thuốc khác Niraparib đơn trị đủ mạnh
8. Kết luận
HRD (thiếu hụt tái tổ hợp tương đồng) là một dấu ấn sinh học quan trọng, giúp xác định bệnh nhân sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ thuốc Niraparib (Zejula).
Với khả năng gây chết tế bào ung thư có chọn lọc, Niraparib được xem là lựa chọn lý tưởng cho:
Bệnh nhân mang đột biến BRCA
Hoặc không mang BRCA nhưng HRD dương tính
Có đáp ứng tốt sau hóa trị platinum
Xét nghiệm HRD nên trở thành bước bắt buộc trong quản lý ung thư buồng trứng tiến triển để cá thể hóa điều trị, tăng hiệu quả, giảm tái phát, kéo dài thời gian sống không bệnh.
-
Bác sĩ Hỗ Trợ Mùa Dịch
Giải pháp điều trị hiệu quả cho các bệnh ung thư và rối loạn miễn dịch
20/06/2025
-
Bác sĩ Hỗ Trợ Mùa Dịch
Thuốc hóa trị nhóm alkyl hóa hiệu quả trong điều trị ung thư huyết học
20/06/2025
-
Bác sĩ Hỗ Trợ Mùa Dịch
Lựa chọn điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn kháng thiến sau Docetaxel
20/06/2025
-
SP CHÍNH HÃNG
Đa dạng và chuyên sâu
-
ĐỔI TRẢ TRONG 30 NGÀY
kể từ ngày mua hàng
-
CAM KẾT 100%
chất lượng sản phẩm
-
MIỄN PHÍ VẬN CHUYỂN
theo chính sách giao hàng
Xem danh sách nhà thuốc trên toàn quốc
-
Duy Nguyễn Nhất
Rất tuyệt vời, đặc biệt trong mùa dịch đi lại khó khăn. Chúc tdoctor ngày càng phát triển và mở rộng phạm vi ra nhiều tỉnh hơn, nhất là vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
-
Quốc Bình Vũ
Ứng dụng rất hay. Giúp mọi người hạn chế bệnh gì cũng phải đến bệnh viện khám. Đỡ mất thời gian, công sức và tiền bạc vì nhiều khi vô gặp bs cũng chỉ cần hỏi vài câu và cho SP.
-
Nguyễn Ngọc Minh
Em bị ung thư thấy bác sĩ tuyến trung ương trong hệ thống tdoctor, bác sĩ bên tdoctor rất nhiệt tình, rất tiện cho trường hợp mua sản phẩm dược và thực phẩm chức uy tín online.
