PARP Inhibitor là gì? Vì sao Niraparib trở thành lựa chọn ưu tiên trong điều trị ung thư buồng trứng?
28/06/2025 18:11:47
1. Từ DNA tổn thương đến chiến lược điều trị mới – PARP inhibitor
Ung thư hình thành khi DNA của tế bào bị tổn thương và các cơ chế sửa chữa thất bại, dẫn đến tăng sinh không kiểm soát. Bình thường, tế bào có hai hệ thống sửa chữa:
Sửa chữa đứt gãy đơn chuỗi DNA (SSB) nhờ enzyme PARP
Sửa chữa đứt gãy kép DNA (DSB) nhờ cơ chế tái tổ hợp tương đồng (HR) – thường liên quan đến gen BRCA1/BRCA2
Khi ức chế PARP bằng thuốc (PARP inhibitor – viết tắt là PARPi), các tổn thương DNA không được sửa chữa sẽ tích lũy, đặc biệt là ở các tế bào có khiếm khuyết BRCA hoặc HRD (hội chứng thiếu tái tổ hợp tương đồng). Kết quả là tế bào ung thư không thể sống sót, còn tế bào bình thường ít bị ảnh hưởng.
Đây là nguyên lý “gây chết tế bào có chọn lọc” – nền tảng của nhóm thuốc ức chế PARP.
2. PARP inhibitor là gì và cách chúng hoạt động?
PARP (poly ADP-ribose polymerase) là enzyme giúp phát hiện và sửa chữa đứt gãy DNA một sợi.
PARP inhibitor là nhóm thuốc ức chế enzym này, khiến:
DNA một sợi không được sửa chữa → hình thành đứt gãy kép
Nếu tế bào bị mất chức năng sửa chữa đứt gãy kép (như BRCA-mutant) → tích lũy lỗi di truyền → tế bào chết
Tế bào ung thư mang BRCA/HRD phụ thuộc nhiều vào PARP để sống sót ⇒ bị tiêu diệt có chọn lọc khi dùng PARP inhibitor
3. Niraparib – PARP inhibitor nổi bật được FDA phê duyệt
Niraparib (tên biệt dược: Zejula) là một trong những PARP inhibitor thế hệ mới, được FDA phê duyệt để:
Điều trị duy trì cho bệnh nhân ung thư buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc phúc mạc tái phát
Kéo dài thời gian sống không bệnh sau hóa trị dựa trên platinum
Áp dụng cho cả bệnh nhân có hoặc không có đột biến BRCA
Niraparib đặc biệt hiệu quả ở bệnh nhân có HRD dương tính – nghĩa là có khiếm khuyết trong tái tổ hợp tương đồng (một đặc điểm của ung thư tiến triển hoặc tái phát).
4. Vì sao Niraparib được xem là lựa chọn ưu tiên trong nhóm PARPi?
Tiêu chí Niraparib (Zejula) Olaparib (Lynparza) Rucaparib (Rubraca)
Phê duyệt dùng duy trì cho cả BRCA+ và BRCA- ✅ ❌ (chỉ BRCA+) ✅
Hiệu quả trên bệnh nhân HRD+ ✅ Rất mạnh ✅ ✅
Dùng được cho ung thư tiến triển ≥3 lần hóa trị ✅ ❌ ✅
Liều dùng 1 lần/ngày, thuận tiện ✅ ❌ (2 lần/ngày) ❌
Tỷ lệ kéo dài PFS cao nhất trong PRIMA study ✅ – –
Niraparib được xem là lựa chọn lý tưởng trong điều trị duy trì nhờ khả năng sử dụng linh hoạt cho nhiều nhóm bệnh nhân (BRCA+, BRCA−, HRD+, tái phát sau platinum…).
5. Các nghiên cứu lâm sàng nổi bật chứng minh hiệu quả Niraparib
PRIMA trial (ung thư buồng trứng giai đoạn muộn)
Niraparib kéo dài PFS trung vị từ 8,2 lên 13,8 tháng
Ở bệnh nhân HRD+, PFS tăng lên đến 21,9 tháng
NOVA trial (duy trì sau hóa trị)
Tăng PFS từ 5,5 lên 16,4 tháng ở nhóm BRCA+
Tăng PFS đến 9,3 tháng ở nhóm không mang BRCA nhưng có HRD+
Cho thấy Niraparib mang lại lợi ích rõ rệt dù bệnh nhân không mang đột biến BRCA, nếu có HRD hoặc đáp ứng hóa trị platinum.
6. Ưu điểm sử dụng Niraparib trong thực hành lâm sàng
Uống 1 lần mỗi ngày, đơn giản hóa tuân thủ
Có thể khởi động ngay sau hóa trị, không cần chờ BRCA test nếu điều trị duy trì
Có thể dùng lâu dài nếu bệnh nhân dung nạp tốt
Không yêu cầu kết hợp với thuốc khác
Phù hợp với điều trị ngoại trú, không cần truyền
7. Những đối tượng nên ưu tiên dùng Niraparib
Nhóm bệnh nhân Lý do ưu tiên Niraparib
Ung thư buồng trứng tái phát, đã hóa trị platinum Tăng thời gian không tái phát
Có HRD+ (BRCA đột biến hoặc không) Niraparib có hiệu quả tốt
Đã dùng ≥3 phác đồ hóa trị Niraparib được FDA phê duyệt trong chỉ định này
Không muốn uống thuốc nhiều lần mỗi ngày Niraparib chỉ uống 1 lần/ngày
Muốn điều trị ngoại trú, không nhập viện Niraparib đường uống, dễ sử dụng
8. Kết luận
PARP inhibitor là nhóm thuốc nhắm trúng đích mang tính cách mạng trong điều trị ung thư buồng trứng tái phát hoặc tiến triển. Trong đó, Niraparib (Zejula) nổi bật nhờ:
Cơ chế chọn lọc giết tế bào ung thư
Hiệu quả rộng, không chỉ BRCA+
Dùng đơn độc, liều 1 lần/ngày
Được FDA phê duyệt cho nhiều tình huống lâm sàng
Với nền tảng sinh học vững chắc, dữ liệu thử nghiệm rõ ràng, Niraparib ngày càng được xem là lựa chọn ưu tiên hàng đầu trong điều trị duy trì ung thư buồng trứng sau hóa trị platinum.
-
Bác sĩ Hỗ Trợ Mùa Dịch
Giải pháp điều trị hiệu quả cho các bệnh ung thư và rối loạn miễn dịch
20/06/2025
-
Bác sĩ Hỗ Trợ Mùa Dịch
Thuốc hóa trị nhóm alkyl hóa hiệu quả trong điều trị ung thư huyết học
20/06/2025
-
Bác sĩ Hỗ Trợ Mùa Dịch
Lựa chọn điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn kháng thiến sau Docetaxel
20/06/2025
-
SP CHÍNH HÃNG
Đa dạng và chuyên sâu
-
ĐỔI TRẢ TRONG 30 NGÀY
kể từ ngày mua hàng
-
CAM KẾT 100%
chất lượng sản phẩm
-
MIỄN PHÍ VẬN CHUYỂN
theo chính sách giao hàng
Xem danh sách nhà thuốc trên toàn quốc
-
Duy Nguyễn Nhất
Rất tuyệt vời, đặc biệt trong mùa dịch đi lại khó khăn. Chúc tdoctor ngày càng phát triển và mở rộng phạm vi ra nhiều tỉnh hơn, nhất là vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
-
Quốc Bình Vũ
Ứng dụng rất hay. Giúp mọi người hạn chế bệnh gì cũng phải đến bệnh viện khám. Đỡ mất thời gian, công sức và tiền bạc vì nhiều khi vô gặp bs cũng chỉ cần hỏi vài câu và cho SP.
-
Nguyễn Ngọc Minh
Em bị ung thư thấy bác sĩ tuyến trung ương trong hệ thống tdoctor, bác sĩ bên tdoctor rất nhiệt tình, rất tiện cho trường hợp mua sản phẩm dược và thực phẩm chức uy tín online.
